عادت به خوابيدن چند دقيقه بيشتر با استفاده از دكمه «چرت» (snooze) در گوشي‌هاي همراه، بحث‌هاي زيادي را به همراه داشته است. اين عادت طرفداران و مخالفاني دارد كه هر كدام دلايل خاص خود را براي نظرشان ارائه مي‌دهند.
وقتي صبح با صداي زنگ ساعت گوشي از خواب بيدار مي‌شويد، ممكن است وسوسه شويد با زدن اين دكمه، چند دقيقه بيشتر بخوابيد.
به نقل از ايسنا؛ شبكه خبري «سي‌ان‌ان» در گزارشي در اين باره آورده است: دكتر «ربه‌كا رابينز»، متخصص خواب و از جمله مخالفان اين عادت، معتقد است كه فعال كردن قابليت امكان چرت گوشي مي‌تواند باعث از دست رفتن خواب مفيد شود.
او كه پژوهشگر ارشد اختلالات خواب و ريتم‌هاي شبانه‌روزي در بيمارستان بريگام و زنان است، مي‌گويد: اولين زنگ احتمالا مرحله مهمي از خواب را قطع مي‌كند و چرت دوباره پس از بيدار شدن، خوابي با كيفيت پايين و تكه‌تكه است.
بر اساس مطالعه‌اي كه آموزش بازي پوپ با همكاري ديگران و با استفاده از داده‌هاي اپليكيشن «چرخه خواب» (SleepCycle) انجام داد، ميانگين زماني كه افراد بعد از زنگ اول، براي چرت صبحگاهي سپري مي‌كنند، ۱۱ دقيقه است كه در يك ماه، به اندازه يك شب خواب كامل مي‌شود.
متخصصان مي گويند وقتي مي‌خوابيم، مغز مراحل مختلف فعاليت عصبي را طي مي‌كند. نيمه دوم شب، مرحله تسلط خواب حركت سريع چشم (REM) است؛ زماني كه بيشتر روياهاي آن هنگام رخ مي‌دهد. اين مرحله خواب براي عملكرد شناختي و تثبيت حافظه اهميت زيادي دارد.
به گفته دكتر رابينز، وقتي دكمه توقف زنگ را فشار مي‌دهيد، به‌ويژه براي چند دقيقه، امكان ندارد كه دوباره وارد مرحله REM خواب بشويد.
با اين حال برخي متخصصان خواب مانند دكتر «جاستين فيالا»، استاديار دانشكده پزشكي نورث وسترن، نظري متفاوت دارند.
فيالا مي‌گويد در مورد اينكه خواب سبك بعد از استفاده از دكمه توقف زنگ، هميشه بيشتر از آنكه مفيد باشد مضر است، اجماعي وجود ندارد. برخي اين نكته را مطرح مي‌كنند كه از دست دادن خواب با كيفيت در ازاي ديرتر برخاستن، ممكن است خطر اختلالات شناختي را افزايش دهد و بر وضعيت روحي فرد تاثير منفي بگذارد. از طرف ديگر، افرادي كه ساعت بدن يا كرونوتايپ (تمايل طبيعي بدن به خواب و بيداري تحت تاثير عواملي مانند سن و ژنتيك) خاصي دارند، ممكن است از اين عادت بهره‌مند شوند.
دكتر فيالا به مطالعه‌اي در سال ۲۰۲۳ اشاره كرد كه نشان داد افرادي كه شب‌ها بيدار مي‌مانند (شب‌زنده‌داران) تمايل دارند بيشتر از دكمه توقف زنگ استفاده كنند.
دكتر فيالا گفت: اگر كرونوتايپ (حالت طبيعي بدن) شما شب‌زنده‌دار باشد اما مجبوريد ساعت ۵ صبح بيدار شويد، آن خواب سبك و كوتاه پس از دكمه توقف زنگ، ممكن است كمك كند از مراحل عميق‌تر خواب كه با اولين زنگ ساعت قطع شده است، به وضعيت بيداري منتقل شويد.
او افزود كه براي درك كامل اين تاثير و محدوديت‌هاي آن، بايد تحقيقات بيشتري انجام شود.
از سوي ديگر دكتر «كيمبرلي هون» از دانشگاه ايالتي واشينگتن، تاكيد مي‌كند كه پايبندي به زمان خواب و بيداري هم به اندازه مدت زمان خواب، اهميت دارد.
بيشتر كارشناسان خواب تاكيد مي‌كنند كه بزرگسالان براي حفظ سلامت جسم و روان خود، بايد هفت تا ۹ ساعت خواب شبانه داشته باشند زيرا خواب كافي مي‌تواند احساس خستگي هنگام بيداري را كاهش دهد اما هماهنگي در زمان خواب هم به اندازه مدت زمان خواب مهم است.
دكتر هون توضيح مي‌دهد كه در مراحل عميق خواب، پالس‌هاي الكتريكي مغز به يك الگوي ريتميك بسيار منظم مي‌رسند كه با فعاليت‌هاي مغز هنگام بيداري كه عموما بدون نظم و پراكنده‌اند، متفاوت است. تلاش براي بيدار شدن در اين مراحل، فرايندهاي مهم محافظت از مغز را مختل مي‌كند و مي‌تواند حس مبهم خستگي پس از خواب را ايجاد كند كه ممكن است چند دقيقه يا حتي ساعت‌ها پس از بيداري ادامه يابد. وقتي بدن به يك برنامه خواب منظم عادت كند، تجربه خستگي خواب هنگام بيداري مي‌تواند كاهش مي‌يابد، چون بدن به مرور زمان تنظيم مي‌شود تا به‌طور خودكار از مراحل مختلف خواب عبور كند و چرخه خوابش را به صورت منظم تكميل كند.
رابينز مي‌گويد: شرايط ايده‌آل اين است كه شما اصلا به زنگ ساعت نياز نداشته باشيد و خودبه‌خود سر ساعتي مشخص بيدار شويد.
فيالا هم مي‌افزايد حتي آخرهفته‌ها، ساعت خوابتان را بيشتر از ۳۰ دقيقه جا به جا نكنيد. اگر هم مجبور به تغيير برنامه شديد، اين تغيير را به‌تدريج و آهسته انجام دهيد.
رابينز توصيه مي‌كند اگر مي‌خواهيد عادت چرت زدن را كنار بگذاريد، زنگ اول را تا حد ممكن ديرتر تنظيم كنيد و براي خود علاوه بر روتين شب، يك روال صبحگاهي در نظر بگيريد. زمان حدود ۲۲ تا ۲۷ دقيقه‌اي كه مطالعات نشان داده‌اند براي چرت زدن صرف مي‌شوند، مي‌تواند براي حركات كششي، نوشتن كارهاي روزمره، يا آماده كردن يك صبحانه خوب صرف شود.
او گفت: من فكر مي‌كنم روتين‌هاي صبحگاهي هم واقعا خوب هستند و به شما كمك مي‌كنند تا براي شروع روزتان هم برنامه داشته باشيد. پيدا كردن سوژه اي كه منتظرش باشيد مهم است؛ چه يك جلسه صبحگاهي باشد، چه درست كردن يك فنجان قهوه براي خودتان و خلاصه هر چيزي كه به شما انگيزه بدهد و شما را از رختخواب بيرون بكشد.
برچسب:
،
ادامه مطلب
بازدید:
